Η χρήση της CAM αυξάνει τα τελευταία χρόνια στο πλαίσιο της θεραπείας παιδιών με ΔΑΦ. Σε αυτό συνεισφέρει η πρόσβαση των οικογενειών σε πληροφορίες με την χρήση του διαδικτύου, η έλλειψη κινδύνων από την χρήση της CAM σε σχέση με την συμβατική φαρμακευτική αγωγή, η πιθανή έλλειψη πρόσληψης σημαντικών στοιχείων για τον οργανισμό από την διατροφή εξαιτίας των ακραίων πολλές φορές διατροφικών ιδιαιτεροτήτων των παιδιών με ΔΑΦ και τέλος από την αδυναμία εντοπισμού των αιτίων και της ανεύρεσης θεραπείας. Πολλές από τις παρεμβάσεις δεν τεκμηριώνονται από έγκυρες και αξιόπιστες έρευνες και δεν υποστηρίζονται από την επιστημονική κοινότητα.
Περιλαμβάνουν τις
α) βιολογικές ή βιοιατρικές προσεγγίσεις και
β) τις μη βιολογικές προσεγγίσεις.
Οι βιολογικές θεραπείες αφορούν τις διατροφικές και τις μη διατροφικές και στοχεύουν στην τροποποίηση των διαδικασιών και βιοχημικών ανωμαλιών που ενδεχόμενα οδηγούν στην συμπτωματολογία του αυτισμού.
CAM-ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟΥ
Συχνά οι γονείς των παιδιών με ΔΑΦ αναφέρουν γαστρεντερικά συμπτώματα για το παιδί τους όπως διάρροια, δυσκοιλιότητα, τυμπανισμό και γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση αλλά οι έρευνες είναι αντικρουόμενες και δεν υπάρχουν στοιχεία που να επιβεβαιώνουν ή να απορρίπτουν την υπόθεση της αυξημένης συχνότητας γαστρεντερικών συμπτωμάτων στα άτομα με ΔΑΦ. Όμως υπάρχουν συχνές αναφορές από γονείς και θεραπευτές για βελτίωση της εικόνας των παιδιών με ΔΑΦ μετά από διατροφικές παρεμβάσεις που στόχευαν την ρύθμιση του γαστρεντερικού. Δεδομένης της ακραίας γενετικής και κλινικής ετερογένειας της διαταραχής, δεν αποκλείεται κάποια υποκατηγορία του πληθυσμού με ΔΑΦ, να εμφανίζει γαστρεντερική δυσλειτουργία ή ενδεχομένως να αποτελεί και την αιτία των αυτιστικών συμπτωμάτων.
Με ποιους τρόπους μπορεί να δυσλειτουργεί το έντερο στα άτομα με ΔΑΦ;
1. Προτάθηκε ότι η έκθεση σε ένα ιό κατά την εμβρυική ή την νεογνική περίοδο θα μπορούσε να καταλήξει σε μία ανοσοποιητική αντίδραση στο έντερο, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυξημένη διαπερατότητα του εντέρου και να δημιουργήσει το “διάτρητο έντερο”. Επίσης έχει προταθεί ότι η έκθεση σε ιό οδηγεί σε παραγωγή αντισωμάτων για υποδοχείς νευροδιαβιβαστών όπως της σεροτονίνης και επομένως η έκθεση στην εμβρυική και νεογνική ηλικία θα μπορούσε να τροποποιήσει την ανάπτυξη του εγκεφάλου μέσω ανοσοποιητικών μηχανισμών.
2. Η γλουτένη και η καζεΐνη έχουν ισχυρό αντιγονικό δυναμικό. Παιδιά με αλλεργία, με υπερευαισθησία ή δυσανεξία στο αγελαδινό γάλα εμφανίζουν φλεγμονή στον εντερικό βλεννογόνο και ατροφία των λαχνών του εντέρου με αποτέλεσμα αύξηση της διαπερατότητας του εντέρου. Τα πεπτίδια που προκύπτουν από την πέψη της γλουτένης (σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη και βρώμη) και της καζεϊνης (γαλακτοκομικά) θα μπορούσαν να προκαλούν αλλαγές στην εντερική διαπερατότητα και να ερμηνεύουν την δυσανεξία που παρατηρείται σε μερικά άτομα με ΔΑΦ και την βελτίωση των συμπτωμάτων τους με δίαιτα γλουτένης-καζεΐνης.
3. Υπήρξαν πολλές αναφορές γονέων για έναρξη συμπτωμάτων αυτισμού αμέσως μετά από το εμβόλιο MMR το οποίο περιείχε υδράργυρο που είναι αποδεδειγμένα πάρα πολύ τοξικός για το ΚΝΣ και επηρεάζει την διαπερατότητα του εντέρου. Από το 2001 δεν χρησιμοποιείται ο υδράργυρος στα εμβόλια. Η γενετική ποικιλία στην ικανότητα αποτοξίνωσης του υδραργύρου και των βαρέων μετάλλων ποικίλλει και επομένως κάποια από αυτά τα παιδιά έχουν υψηλό φορτίο επειδή δυσλειτουργεί η αποβολή βαρέων μετάλλων.
4. Το νευρικό σύστημα του εντέρου αποτελεί ένα ανεξάρτητα δρων νευρικό δίκτυο εντός των τοιχωμάτων του γαστρεντερικού σωλήνα το οποίο ρυθμίζει την έκκριση και την κινητικότητα του εντέρου. Η αυξημένη έκκριση από τους νευρώνες του εντέρου του αγγειοδραστικού εντερικού πεπτιδίου (VIP) που έχει παρατηρηθεί σε ποσοστό παιδιών με ΔΑΦ, ενδέχεται να αναστέλλει την έκκριση και την κινητικότητα του εντέρου και να δημιουργεί συμπτώματα από το γαστρεντερικό.
5. Η υπερανάπτυξη στο έντερο της Candida (μύκητας), μπορεί να συμβεί είτε εξαιτίας λήψης αντιβιοτικών είτε σε υποκείμενη ανοσοποιητική αλλοίωση είτε σε ανεπαρκή πέψη επεξεργασμένων σακχάρων και αμύλου (δίαιτα SCD). Η Candida επηρεάζει την διαπερατότητα του εντέρου.
6. Η σύνθεση του μικροβιώματος είναι μοναδική για κάθε άνθρωπο και αναφέρεται ως δεύτερο γονιδίωμα. Μικροβίωμα ονομάζεται το σύνολο των βακτηρίων, ιών και μυκήτων καθώς και το γενετικό υλικό τους. Τα οφέλη του μικροβιώματος είναι ότι
α) μεταβολίζει στο έντερο τα άπεμπτα συστατικά σε θρεπτικά
β) προστατεύει από παθογόνα μικρόβια είτε με την παραγωγή αντιμικροβιακών ουσιών είτε με των ανταγωνισμό σε ίδια θρεπτικά συστατικά
γ) είναι απαραίτητο για το ανοσοποιητικό σύστημα.
Πολλές μελέτες δείχνουν ότι τα προβιοτικά-διατροφικά συμπληρώματα που περιέχουν ωφέλιμα βακτήρια- μπορούν να βελτιώνουν συμπτώματα σε νευροψυχιατρικές διαταραχές πιθανόν με την ρύθμιση του εντερικού μικροβιώματος το οποίο επηρεάζει την λειτουργία του εγκεφάλου. Τελευταία μελετάται με ενθαρρυντικά αποτελέσματα η μεταμόσχευση μικροβίων του γαστρεντερικού σωλήνα από υγιή άτομα σε άτομα με αυτισμό.
7. Η υποέκκριση της ορμόνης σεκρετίνης η οποία ρυθμίζει την παγκρεατική έκκριση αλλά και την έκκριση του υδροχλωρικού οξέος στο στομάχι, θα μπορούσε να αυξήσει την εντερική διαπερατότητα.
`Ηταν το 1998 όταν μία μητέρα παρατήρησε θεαματική βελτίωση της συμπεριφοράς του αυτιστικού παιδιού της μετά από ιατρική χορήγηση σεκρετίνης, για διαγνωστικούς σκοπούς εξαιτίας προβλημάτων από το γαστρεντερολογικό. Χορηγήθηκε και σε άλλα αυτιστικά παιδιά και οι μαρτυρίες των γονέων ήταν θετικές και υπήρξε μεγάλος ενθουσιασμός και δημοσιεύσεις στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και στο διαδίκτυο. Η σεκρετίνη εκκρίνεται από τα κύτταρα του πεπτικού συστήματος, είναι νευροπεπτίδιο και διεγείρει πάγκρεας, στομάχι και ήπαρ συμβάλλοντας στην πέψη των τροφών περιλαμβανομένων των πεπτιδίων τα οποία σύμφωνα με τους υποστηρικτές της θεωρίας των οπιοειδών ευθύνονται για μερικά συμπτώματα του αυτισμού.
Πως όμως σχετίζεται η δυσλειτουργία του γαστρεντερικού με τα συμπτώματα του αυτισμού?
Η επίδραση της δυσλειτουργίας του εντέρου στην αυτιστική συμπεριφορά επιτελείται με τρεις πιθανούς τρόπους:
1. Υποστηρίζουν ότι ο αυτισμός θα μπορούσε να είναι συνέπεια της δράσης εξωγενών πεπτιδίων – προιόντα πέψης τροφών όπως το γάλα (καζείνη) και το ψωμί (γλουτένη)τα οποία επηρεάζουν την νευροδιαβίβαση στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα. Πιστεύουν ότι αυτά τα πεπτίδια ( λέγονται εξωρφίνες και έχουν οπιοειδή δράση παρόμοια με την δράση των φυσιολογικών ενδορφινών που υπάρχουν στο ΚΝΣ) μπορούν να έχουν είτε άμεση οπιοειδή δράση είτε έμμεση δεσμεύοντας τις πεπτιδάσες που φυσιολογικά θα διασπούσαν τα φυσικά οπιοειδή που παράγονται στο ΚΝΣ. Το αποτέλεσμα και στις δύο περιπτώσεις θα είναι το ίδιο. Ο νευρορυθμιστικός ρόλος του ΚΝΣ που φυσιολογικά επιτελείται από φυσικά οπιοειδή πεπτίδια, πρέπει να εντείνεται σε βαθμό που οι φυσιολογικές διεργασίες εντός του ΚΝΣ να διαταράσσεται σοβαρά. Η ύπαρξη αυτής της εντατικής οπιοειδούς δραστηριότητας καταλήγει στην διατάραξη πολλών συστημάτων του ΚΝΣ σε διάφορους βαθμούς.
Φυσιολογικά οι πρωτεΐνες της τροφής διασπώνται στο έντερο σε πεπτίδια και αυτά σε αμινοξέα. Σε υγιή άτομα ένα αμελητέο ποσοστό πεπτιδίων περνά στο αίμα και από εκεί στον αιματεγκεφαλικό φραγμό. Επομένως
Α. Αν έχω αυξημένα επίπεδα πεπτιδίων στο έντερο, είτε λόγω γενετικά καθορισμένης ανεπάρκειας των απαιτούμενων ενδοπεπτιδασών, είτε έλλειψη συμπαραγόντων όπως βιταμίνες και ιχνοστοιχεία που χρειάζονται για την δράση των ενζύμων, είτε ακατάλληλο PH για να δράσει το ένζυμο, συνεπάγεται αυξημένα επίπεδα πεπτιδίων στον εγκέφαλο.
Β. Αν έχω αυξημένη διαπερατότητα του εντερικού τοιχώματος είτε λόγω βλάβης από φυσικούς παράγοντες, είτε λόγω ανεπάρκειας του συστήματος φαινυλοθειοτρανσφερασών είτε από το ανθιλαρικό συστατικό του τριπλού εμβολίου, είτε υπερανάπτυξη του μύκητα Candida είτε τέλος απευθείας από τα πεπτίδια που προέρχονται από την γλουτένη και την καζεΐνη, τότε αυξημένα επίπεδα πεπτιδίων θα περάσουν στην αιματική κυκλοφορία και από εκεί στον εγκέφαλο
Γ. Αν έχω αυξημένη διαπερατότητα του αιματεγκεφαλικού φραγμού είτε λόγω εγκεφαλικών κακώσεων, μηνιγγίτιδας, εγκεφαλίτιδας, ιώσεων είτε εμβολίων, τότε θα περάσουν στον εγκέφαλο αυξημένα επίπεδα πεπτιδίων.
2. Η δυσλειτουργία του εντέρου μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική μείωση της απορρόφησης της βιταμίνης Β12 με αποτέλεσμα χαμηλά επίπεδα της Β12 στο αίμα. Αν τα επίπεδα πέσουν πολύ χαμηλά επηρεάζεται η σύνθεση της μυελίνης η οποία είναι απαραίτητο συστατικό των νευρικών κυττάρων και ευθύνεται για την μετάδοση των νευρικών σημάτων.
3. Όταν το έντερο φλεγμαίνει εξαιτίας της υπερανάπτυξης της Candida, δεν έχει την δυνατότητα να διασπάσει μεγάλα μόρια ώστε να μεταφερθούν από το έντερο στην αιματική κυκλοφορία. Αντιθέτως το άπεμπτο άμυλο και τα μεγάλα μόρια γλυκόζης λειτουργούν ως μια πηγή θρέψης για βακτήρια και μύκητες και αυτή η δυσβίωση προκαλεί δυσαπορρόφηση με επακόλουθο τα συμπτώματα. Η δίαιτα συγκεκριμένων υδατανθράκων(SCD) που περιλαμβάνει υδατάνθρακες μικρότερου μεγέθους (μονοσακχαρίτες) και η χορήγηση προβιοτικών θα μειώσει την υπερανάπτυξη της Candida και των βακτηρίων, μειώνεται η δυσαπορρόφηση, η εντερική χλωρίδα εξισορροπείται και το έντερο «θεραπεύεται».
Η ρύθμιση της δίαιτας και της γαστρεντερικής λειτουργίας αποτελούν το πρώτο στάδιο για την επιτυχία άλλων μεθόδων και επομένως προηγείται. Ακόμη και στην περίπτωση που δεν παρατηρηθεί βελτίωση των αυτιστικών συμπτωμάτων θα εξασφαλίσει την πρόσληψη και την ικανή απορρόφηση θρεπτικών συστατικών ζωτικών για την άρτια λειτουργία των κυττάρων και του οργανισμού.
Οι θεραπευτικές παρεμβάσεις που σχετίζονται με την διατροφή είναι ένα εξατομικευμένο διατροφικό σχήμα με αποφυγή των μη βιολογικών τροφίμων, της ζάχαρης , των κενών θερμίδων (πατατάκια κλπ), τηγανητών, τεχνικών χρωστικών και των πρόσθετων σακχάρων(αναψυκτικά, γλυκά κλπ).
Ολοκληρώνοντας τις βιολογικές διατροφικές βιοχημικές παρεμβάσεις στις ΔΑΦ, θα αναφερθώ σε ουσίες ή αποφυγή ουσιών που έχουν χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν ή προτείνονται στο παρόντα χρόνο, διαφημίζονται στο διαδίκτυο, χρησιμοποιούνται από μία μειοψηφία οικογενειών αλλά απασχολούν την πλειονότητα των σπιτικών που φροντίζουν άτομα με ΔΑΦ.
Σημειωτέον ότι δεν υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις για την αποτελεσματικότητα τους, δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες και δεν είναι εγκεκριμένες από τους εθνικούς οργανισμούς φαρμάκων.
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ, ΑΜΙΝΟΞΕΑ, ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ
ΡΥΘΜΙΣΗ ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΝΕΥΡΟΠΕΠΤΙΔΙΩΝ
Η πρόσληψη βιταμινών και συμπληρωμάτων είναι η πιο δημοφιλής από τις οικογένειες ανάμεσα στις CAM. Ο μηχανισμός βελτίωσης με την λήψη των συμπληρωμάτων είναι μέσω της διόρθωσης της έλλειψης βιταμινών, ιχνοστοιχείων και άλλων πολύτιμων για τον οργανισμό ουσιών είτε μέσω της αύξησης της διαθεσιμότητας και της αντιστάθμισης βιοχημικών ανωμαλιών που πιθανόν συμβάλουν στην επιδείνωση των συμπτωμάτων ή στην εμφάνιση του αυτισμού.
Bιταμίνη Β6 και Μαγνήσιο (Mg)
Μία από τις πιο μελετημένες προτεινόμενες θεραπείες για τον αυτισμό, είναι η χορήγηση B6 και Μαγνησίου. H βιταμίνη Β6 συμμετέχει σε περισσότερες από 100 ενζυμικές αντιδράσεις περιλαμβανομένης της παραγωγής νευροδιαβιβαστών και γλουταθειόνης(απαραίτητη για την αποτοξίνωση). Τo Μαγνήσιο προσλαμβάνεται από τις τροφές και συμμετέχει ως συμπαράγοντας σε περισσότερες από 300 ενζυμικές αντιδράσεις μεταξύ των οποίων στην αντιγραφή και μεταγραφή του DNA και μετάφραση mRNA, στην μεταφορά του σήματος νευροδιαβιβαστών, στην σύνδεση ορμονών με τον υποδοχέα τους κλπ. Το Μαγνήσιο αποτελεί μέρος των βασικών μικροσυστατικών για πολλές ενζυμικές αντιδράσεις. Σε διπλές τυφλές ελεγχόμενες με placebo μελέτες, η χορήγηση υψηλών δόσεων Β6 και μαγνησίου οδήγησε σε βελτίωση συμπτωμάτων σε παιδιά με ΔΑΦ. Ο λόγος βελτίωσης με την χορήγηση υψηλών δόσεων B6 είναι γιατί πιθανόν τα άτομα με ΔΑΦ έχουν μία μειωμένη ικανότητα να μετατρέψουν την B6 σε ενεργή ή/και να διαθέτουν ελαττωματικά ένζυμα για την παραγωγή νευροδιαβιβαστών που απαιτούν μία υψηλή ποσότητα ενεργούς Β6.
Διμεθυλογλυκινη (DMG ) και Τριμεθυλογλυκίνη (TMG ).
Οι DMG και TMG και DMAE δεν είναι βιταμίνες, πωλούνται ως διατροφικό συμπλήρωμα, είναι υδατοδιαλυτές θρεπτικές ουσίες και η χορήγηση τους είναι ασφαλής. Τόσο το TMG όσο και το DMG συμβάλουν στην βελτίωση της ανοσοποιητικής λειτουργίας και μπορεί να βελτιώσουν την ομιλία, την συμπεριφορά και την προσοχή. Και οι δύο μπορεί να προκαλέσουν διέγερση στο παιδί η οποία σταματά με την διακοπή τους. Η υδροχλωρική τριμεθυλογλυκίνη μειώνει το PH και έτσι δρουν καλύτερα τα ένζυμα της πέψης.
Βιταμίνη Β12 ή Κοβαλαμίνη
Την χρησιμοποιεί ο οργανισμός για την σύνθεση της μυελίνης η οποία περιβάλλει τα νευρικά κύτταρα. Η Β12 είναι επίσης σημαντική για την αύξηση των επιπέδων γλουταθειόνης και κυστεΐνης. Χαμηλά επίπεδα Β12 βλάπτουν την διαδικασία της μεθυλίωσης που είναι σημαντική για την αποτοξίνωση των κυττάρων. Ανεπαρκής πρόσληψη Β12 οδηγεί σε νευρολογικές βλάβες.
Βιταμίνη Β9 ή φολικό οξύ ή φυλλικό οξύ.
Είναι απαραίτητη για την αντιγραφή του DNA, την σύνθεση του RNA και την ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης και επομένως σημαντική σε περιόδους ταχείας ανάπτυξης όπως η εμβρυική και βρεφική ηλικία. Συμμετέχει ως συμπαράγοντας στις αντιδράσεις μεθυλίωσης κατά την σύνθεση και μεταβολισμό των κατεχολαμινών και ενδεχόμενα συμμετέχει σε βελτίωση συμπτωμάτων αυτισμού.
Βιοτίνη ή βιταμίνη Β7 ή βιταμίνη Η.
Η δράση της οφείλεται στην ικανότητα της να δεσμεύει και να μεταφέρει το διοξείδιο του άνθρακα, το οποίο χρησιμοποιείται ως υπόστρωμα σε πολλές αντιδράσεις σύνθεσης και γιαυτό αποτελεί συνένζυμο σε αντιδράσεις καρβοξυλίωσης. Συμμετέχει σε πλήθος μεταβολικών αντιδράσεων όπως στην σύνθεση των λιπαρών οξέων, τη γλυκονεογένεση, το μεταβολισμό των διακλαδισμένων λιπαρών οξέων και το μεταβολισμό της λευκίνης.
Βιταμίνη C (Ασκορβικό οξύ).
Αποτελεί ένα από τα πιο ισχυρά αντιοξειδωτικά της φύσης. Έχει την ιδιότητα να αδρανοποιεί τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου προστατεύοντας τα κύτταρα από οξειδωτικές βλάβες. Συμμετέχει σε πολλά μεταβολικά μονοπάτια και είναι συμπαράγοντας για την σύνθεση νευροδιαβιβαστών ( μετατροπή της τυροσίνης σε ντοπαμίνη και της τρυπτοφάνης σε σεροτονίνη). Προάγει και ρυθμίζει την λειτουργία του ανοσοποιητικού. Λειτουργεί σαν φυσικό αντιισταμινικό για την αντιμετώπιση των αλλεργιών καθώς έχει την ιδιότητα να μειώνει τα επίπεδα της ισταμίνης. Έχει σημαντική θετική επίδραση στα επίπεδα γλουταθειόνης (σημαντικό αντιοξειδωτικό). Κινητοποιεί και ρυθμίζει το ανοσοποιητικό. Βελτιώνει την απορρόφηση σιδήρου από τον οργανισμό. Έχει δημοτικότητα ανάμεσα στις συμπληρωματικές και εναλλακτικές θεραπείες για τον αυτισμό.
Βιταμίνη D3
Εκτιμάται ότι επάρκεια βιταμίνης D έχουμε όταν τα επίπεδα του μεταβολίτης της στο αίμα, της 25-υδροξυβιταμίνης D3 κυμαίνονται από 30-100 ng/ml, ανεπάρκεια όταν τα επίπεδα κυμαίνονται από 21-29ng/ml και φυσιολογικά επίπεδα όταν κυμαίνονται από 30-100ng/ml. Σε μελέτες περιγράφεται ότι χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης αλλά και την νεογνική και βρεφική ηλικία συνδέονται με αυτισμό. Η βιταμίνη D3 αυξάνει την δραστηριότητα των γονιδίων που συμμετέχουν στην διόρθωση και επισκευή του DNA και έτσι η έλλειψη της μπορεί να αναστείλει την επισκευή των μεταλλάξεων που γίνονται στο DNA των κυττάρων των εμβρύων συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη αυτισμού. Επίσης η D3 φαίνεται να παίζει ρόλο και στην λειτουργία του Κεντρικού Νευρικού συστήματος. Υπάρχουν μελέτες που περιγράφουν βελτίωση αυτιστικών συμπτωμάτων μετά από χορήγηση βιταμίνης D3. Η βιταμίνη θα μπορούσε να μειώνει την σοβαρότητα των συμπτωμάτων του αυτισμού, μέσω της αντιφλεγμονώδους δράσης, της προστασίας των μιτοχονδρίων, της ενδυνάμωσης του ανοσοποιητικού και της αύξησης της δράσης της γλουταθειόνης. Η χορήγηση της D3 έιναι ασφαλής και σπάνια παρατηρούνται προβλήματα.
Βιταμίνη Ε
Η βιταμίνη Ε είναι λιποδιαλυτή βιταμίνη η οποία δρα ως αντιοξειδωτικό προστατεύοντας τις κυτταρικές μεμβράνες από την δράση των ελευθέρων ριζών συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο στην προστασία από το οξειδωτικό στρες. Δρα συνεργικά με την βιταμίνη C και με το σελήνιο. Επίσης προάγει την λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
Τρυπτοφάνη
Πολλές έρευνες σε αυτιστικά άτομα έχουν καταδείξει διαφορές στον μεταβολισμό της σεροτονίνης σε διάφορα επίπεδα. Το απαραίτητο αμινοξύ τρυπτοφάνη διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον ανθρώπινο οργανισμό καθώς εμπλέκεται στη σύνθεση και απελευθέρωση μιας πληθώρας βιομορίων μεταξύ των οποίων η σεροτονίνη και η μελατονίνη. Μελέτες υποστηρίζουν ότι στα άτομα με ΔΑΦ ο μεταβολισμός της τρυπτοφάνης είναι εξασθενημένος πιθανά λόγω μειωμένης έκφρασης γονιδίων τα οποία κωδικοποιούν μόρια που εμπλέκονται σε αυτόν . Διαταραχές στον μεταβολισμό της τρυπτοφάνης και της σεροτονίνης έχουν συσχετιστεί με μη φυσιολογική εγκεφαλική ανάπτυξη και κατ’επέκταση στην εμφάνιση βελτίωσης συμπτωμάτων στα άτομα με ΔΑΦ. Χαμηλά επίπεδα τρυπτοφάνης μπορεί να επηρεάσουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου, την λειτουργία των μιτοχονδρίων και την εκδήλωση προβλημάτων συμπεριφοράς. Β6 και Mg συνιστούν συμπαράγοντες αντιδράσεων στο βιοχημικό μονοπάτι σύνθεσης σεροτονίνης. Η χορήγηση της θα μπορούσε να συμβάλει στην αύξηση της νευροανοσοποιητικής δραστηριότητας. Παρομοίως η συμπληρωματική χορήγηση της τυροσίνης βασίζεται στο ότι και αυτό το αμινοξύ αποτελεί πρόδρομη ουσία των κατεχολαμινών.
Καρνοσίνη
Η καρνοσίνη είναι ένα διπεπτίδιο που αποτελείται από τα αμινοξέα L-ιστιδίνη και B-αλανίνη. Καταπολεμά την κυτταρική βλάβη βοηθώντας το σώμα να απαλλαγεί από τοξικά βαρέα μέταλλα. Επίσης δρα στους υποδοχείς GABA ( ανασταλτικός νευροδιαβιβαστής ) στον μετωπιαίο λοβό.
Ωκυτοκίνη
Η ωκυτοκίνη είναι μία ορμόνη που εκκρίνεται από την υπόφυση και αποτελείται από εννέα αμινοξέα. Συντελεί στο συναισθηματικό δεσμό της μητέρας με το βρέφος και διευκολύνει την προσωπική επαφή, την εκδήλωση στοργικών συναισθημάτων και αγάπης προς τους άλλους. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον για την ωκυτοκίνη και τις επιδράσεις της σε άτομα με ΔΑΦ και κυρίως υψηλής λειτουργικότητας. Αρκετές μελέτες δείχνουν μια βελτίωση των κοινωνικών δεξιοτήτων σε άτομα με αυτισμό και συγκεκριμένα βελτιώνεται η αντίληψη των κοινωνικών μηνυμάτων που εκπέμπονται από τους άλλους, η βλεμματική επαφή και το ενδιαφέρον για τους ανθρώπους.
Ω3 Λιπαρά οξέα
Τα Ω3 και Ω6 λιπαρά οξέα, ονομάζονται απαραίτητα λιπαρά οξέα επειδή ο οργανισμός δεν μπορεί να τα συνθέσει και πρέπει να προσλαμβάνονται με την διατροφή. Τα κυριότερα Ω3 είναι το εικοσιπεντανοικό οξύ(ΕΡΑ), Το Δοκοσαεξαενοικό οξύ(DHA) και το α-λινολενικό οξύ(ALA). Τα χαμηλά επίπεδα των Ω3 λιπαρών οξέων είναι ένα από τα πλέον διαδεδομένα διατροφικά προβλήματα. Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη και λειτουργία του εγκεφάλου και μπορούν να μεταβάλλουν την αναπτυξιακή του πορεία. Τα επίπεδα των Ω3 λιπαρών οξέων είναι χαμηλά σε μεγάλο ποσοστό παιδιών με ΔΑΦ. Επιπλέον αρκετές δημοσιευμένες μελέτες δείχνουν ότι τα Ω3 λιπαρά οξέα μπορεί να μειώνουν τα συμπτώματα του αυτισμού και της ΔΕΠΥ. Επίσης σε μελέτη φάνηκε ότι οι μητέρες με χαμηλή διαιτητική πρόσληψη σε Ω3 είχαν περισσότερες πιθανότητες απόκτησης αυτιστικού παιδιού. Η μελέτη εντόπισε ένα συσχετισμό αλλά όχι μία αιτιολογική σχέση μεταξύ πρόσληψης λιπαρών οξέων στην εγκυμοσύνη και αυτισμού. Τα Ω3 λιπαρά οξέα ευρίσκονται στην κυτταρική μεμβράνη κάθε κυττάρου. Οι νευρώνες σχηματίζουν, ιδιαίτερα κατά την εγκεφαλική ανάπτυξη, άξονες και δενδριτικές προεκτάσεις. Η αναπτυσσόμενη μεμβράνη πρέπει να είναι ρευστή και το DHA τους προσδίδει την μεγαλύτερη ρευστότητα. Τα DHA και EPA αποτελούν συστατικά του μητρικού γάλακτος. Χορήγηση Ω3 20-60mg/kg/day. Απόλυτα ασφαλής παρέμβαση. Τα Ω3 δρουν συνεργικά με τα φωσφολιπίδια και επίσης με τα λιποδιαλυτά αντιοξειδωτικά όπως η ασταχανθίνη, η βιταμίνη Ε και το συνένζυμο Q10. Από τις δημοφιλέστερες διατροφικές παρεμβάσεις και με δεδομένα που υποστηρίζουν σημαντικά οφέλη για το κυκλοφορικό αλλά και την αντίληψη, διάθεση και συμπεριφορά.
Καρνιτίνη
Η καρνιτίνη είναι απαραίτητη για την μεταφορά λιπαρών οξέων στα μιτοχόνδρια διαμέσου των κυτταρικών μεμβρανών όπου τα λιπαρά οξέα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας.
Γλουταθειόνη
Η γλουταθειόνη είναι ένα τριπεπτίδιο που αποτελείται από τα αμινοξέα κυστεΐνη, γλουταμινικό οξύ και γλυκίνη και παράγεται σε όλα τα κύτταρα του σώματος με μια μεταβολική διαδικασία που είναι γνωστή ως κύκλος της μεθειονίνης. Μελέτες δείχνουν να έχει διαταραχθεί ο κύκλος της μεθειονίνης σε άτομα με ΔΑΦ, με αποτέλεσμα να παράγεται λίγη ή καθόλου γλουταθειόνη. Όμως η γλουταθειόνη είναι εξαιρετικά κρίσιμη στην οδό της αποτοξίνωσης από βαρέα μέταλλα και επιπλέον τα μειωμένα επίπεδα της οδηγούν σε δυσλειτουργία της μεθυλίωσης ( σημαντική διαδικασία για την έκφραση ή μη έκφραση των γονιδίων ) και των διαδικασιών θείωσης ( απαραίτητη για την παραγωγή ουσιών που συμμετέχουν στο προστατευτικό επίχρισμα του πεπτικού σωλήνα).
Μεταλλοθειονίνες
Η μεταλλοθειονίνη είναι μία μικρή πρωτείνη που συντίθεται κυρίως στο ήπαρ και η παραγωγή της εξαρτάται από την διαθεσιμότητα του ψευδαργύρου , του χαλκού, του σελήνιου και των αμινοξέων κυστεΐνης και ιστιδίνης. Είναι πρωτεΐνη δέσμευσης μετάλλων εμπλουτισμένη με σουλφυδρύλιο (-SH ) που έχει σημαντική λειτουργία στην ομοιόσταση μετάλλων και προστασία έναντι της τοξικότητας που προκαλείται από βαρέα μέταλλα. Παράγοντες που μπορούν να αδρανοποιήσουν τις μεταλλοθειονίνες α) μία περιβαλλοντική προσβολή κατά την διάρκεια της πρώιμης ανάπτυξης όπως είναι η σοβαρή εξάντληση του ψευδαργύρου, μείωση της γλουταθειόνης, ανεπάρκεια κυστεΐνης, ανεπαρκής ρύθμιση των μεταλλικών στοιχείων και β) μία γενετική ανωμαλία που αφορά την ελαττωματική ή μειωμένη λειτουργία της μεταλλοθειονίνης. Αν υπάρξει δυσλειτουργία στο σύστημα της μεταλλοθειονίνης τότε προκύπτει μια σειρά άλλων δυσλειτουργιών όπως οι παρακάτω: αποτοξίνωση βαρέων μετάλλων, ρύθμιση των επιπέδων χαλκού και ψευδαργύρου στο αίμα, απόκριση σε εντερική φλεγμονή, πρόληψη της υπερανάπτυξης χλωρίδας στο έντερο, ανάπτυξη και λειτουργία του ανοσοποιητικού, παραγωγή του οξέος του στομάχου , διάκριση της γεύσης και της αφής, ανάπτυξη και απόξεση νευρώνων, λειτουργία του ιππόκαμπου, παραγωγή ενζύμων. Η χαμηλή αναλογία ψευδαργύρου προς χαλκό έχει υποτεθεί ως βιοδείκτης για τον αυτισμό και έχει προταθεί ως ένδειξη ότι το σύστημα της μεταλλοθειονίνης έχει επηρεαστεί. Επιπλέον υπάρχουν ενδείξεις ότι τα επίπεδα ψευδαργύρου της μητέρας μπορεί να επηρεάσουν την ανοσολογική κατάσταση του εμβρύου που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυτισμό και θα μπορούσε να είναι πάλι ένδειξη δυσλειτουργίας της μεταλλοθειονίνης.
Ν-ακετυλ-L-κυστείνη ή Ν-ακετυλοκυστείνη ή NAC.
Η NAC ασκεί αντιοξειδωτική δράση καθώς αυξάνει τα επίπεδα της γλουταθειόνης (η κυστεΐνη αποτελεί δομικό συστατικό της γλουταθειόνης). Επίσης έχει αντιγλουταμινεργικές ιδιότητες και μαζί με τις αντιοξειδωτικές φαίνεται να έχει αποτελέσματα στην ευερεθιστότητα των παιδιών με ΔΑΦ.
Βιοτίνη ή βιταμίνη Β7 ή βιταμίνη Η.
Η δράση της οφείλεται στην ικανότητα της να δεσμεύει και να μεταφέρει το διοξείδιο του άνθρακα, το οποίο χρησιμοποιείται ως υπόστρωμα σε πολλές αντιδράσεις σύνθεσης και γι’αυτό αποτελεί συνένζυμο σε αντιδράσεις καρβοξυλίωσης. Συμμετέχει σε πλήθος μεταβολικών αντιδράσεων όπως στην σύνθεση των λιπαρών οξέων, τη γλυκονεογένεση, το μεταβολισμό των διακλαδισμένων λιπαρών οξέων και το μεταβολισμό της λευκίνης.
Βιταμίνη Α
Η βιταμίνη Α είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη η οποία σχηματίζεται στον οργανισμό από τα καροτενοειδή (προβιταμίνες). Εκτός των άλλων, συμμετέχει στην διαδικασία της κυτταρικής διαίρεσης, συμβάλλει στην λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, συμβάλλει στον φυσιολογικό μεταβολισμό του σιδήρου. Εάν συνταγογραφηθεί υψηλή δόση τότε χρειάζεται λήψη μαζί με βιταμίνη Κ.
Γλουταμίνη
Η L-γλουταμίνη είναι ένα μη απαραίτητο αμινοξύ και συνιστά το 60% της συνολικής δεξαμενής αμινοξέων του σώματος. Προάγει την παραγωγή λαχνών στο εντερικό τοίχωμα και γι αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις υπερβολικής διαπερατότητας του εντέρου και σε άλλες εντερικές διαταραχές. Μεταξύ των άλλων, ερεθίζει την έκκριση του παγκρέατος βελτιώνοντας την πέψη. Επίσης δρα ως πρόδρομος ουσία των νευροδιαβιβαστών γλουταμινικού και γ-αμινοβουτυρικού οξέος (GABA).
Γλουταμινικό οξύ.
Το γλουταμινικό οξύ είναι ένα μη απαραίτητο αμινοξύ και είναι πρόδρομος ουσία του GABA. Παίζει σημαντικό ρόλο στην ρύθμιση της ανάπτυξης και συναπτογένεσης κατά την διάρκεια της ανάπτυξης του εγκεφάλου και εξαιτίας του ρόλου του στην συναπτική πλαστικότητα εμπλέκεται στις γνωστικές λειτουργίες. Είναι σημαντικός νευροδιαβιβαστής και επί νευρωνικής βλάβης απελευθερώνονται μεγάλες ποσότητες γλουταμινικού σε επίπεδα τοξικά για τους νευρώνες. Οι ανωμαλίες στο επίπεδο του γλουταμινικού έχουν υποτεθεί ως κύριος μηχανισμός για τον αυτισμό. Υψηλά επίπεδα γλουταμινικού μπορεί να οδηγήσουν σε αυτοδιεγερτικές συμπεριφορές και σε επιληπτικές κρίσεις.
Γ-Αμινοβουτυρικό οξύ ή GABA.
Το GABA είναι ένας από τους σημαντικότερους και σε μεγαλύτερη συγκέντρωση ανασταλρτικους νευροδιαβιβαστές στον εγκλέφαλο. Παράγεται ενδογενώς από γλυκόζη και γλουταμίνη.Το GABA ρυθμίζει την ανάπτυξη εμβρυικών και νευρικών βλαστικών κυττάρων, ρυθμίζει τον πολλαπλασιασμό, την μετανάστευση και τη διαφοροποίηση των νευρικών κυττάρων καθώς και την επιμήκυνση των νευριτών και τον σχηματισμό συνάψεων.. Κυρίως εξισορροπεί τους νευροδιαβιβαστές γλουταμινικό και νοραδρεναλίνη που σχετίζονται με την ανησυχία. Η ανεπάρκεια του προκαλεί άγχος, κρίσεις πανικού, αυπνία, επιληπτικές κρίσεις. Το μαγνήσιο αυξάνει το GABA στον εγκέφαλο.
NADH ή Υδρογόνο-νικοτιναμιδο-αδένινο-δινουκλεοτίδιο
To ΝΑDH λειτουργεί ως συνένζυμο, ενώ συμμετέχει σε βιοχημικές αντιδράσεις για την παραγωγή ενέργειας. Ο οργανισμός παράγει NADH από την νιασίνη ή βιταμίνη Β3. Λειτουργεί και ως αντιοξειδωτικός παράγοντας καθώς οξειδώνεται το ίδιο προστατεύοντας την γλουταθειόνη και τις βιταμίνες C και Ε. Επίσης ενεργοποιεί την παραγωγή ντοπαμίνης με αποτέλεσμα να επιδρά στις γνωστικές λειτουργίες. Εξαιτίας του ρόλου του στην παραγωγή ενέργειας και της αντιοξειδωτικής του ικανότητας έχουν γίνει αρκετές μελέτες στην προσπάθεια να εντοπιστεί όφελος σε άτομα με νευρολογικές παθήσεις
L- Θεανίνη
Η θεανίνη αποκλείει την σύνδεση του γλουταμικού οξέος με τους υποδοχείς του αναστέλοντας έτσι την διεγερτική του δράση. Επίσης αυξάνει τις συγκεντρώσεις των επιπέδων σεροτονίνης, ντοπαμίνης και GABA καθώς και των κυμάτων Α στον εγκέφαλο με αποτέλεσμα την πρόκληση ηρεμιστικής δράσης χωρίς την εμφάνιση υπνηλίας. Επιπλέον μελέτες δείχνουν ότι ασκεί νευροπροστατευτική δράση.
Μελατονίνη.
Η μελατονίνη είναι μία φυσική ορμόνη που απελευθερώνεται από την επίφυση του εγκεφάλου ως απόκριση στις αλλαγές φωτός. Η έκθεση στο φως αναστέλλει την έκκριση της ορμόνης ενώ αντίθετα απελευθερώνεται στο σκοτάδι και βοηθά στην ρύθμιση του κιρκαδικού ρυθμού. Επίσης είναι ισχυρό αντιοξειδωτικό με ρόλο στην προστασία του πυρηνικού και μιτοχονδριακού DNA. Σε αυτιστικά παιδιά παρατηρήθηκαν μειωμένα επίπεδα μελατονίνης και πολύ συχνά παρατηρούνται σημαντικές διαταραχές του ύπνου. Η εξωγενής χορήγηση μελατονίνης σε παιδιά με ΔΑΦ βελτίωσε τον ύπνο χωρίς αξιοσημείωτες άμεσες παρενέργειες.
Πυκνογενόλη
Η πυκνογενόλη είναι ισχυρό αντιοξειδωτικό και βοηθάει στην εξισορρόπηση των ορμονών του στρες που δείχνουν να είναι ιδιαίτερα υψηλές στα άτομα με ΔΑΦ.
Σουλφοραφάνη
Η σουλφοραφάνη, ένα από τα ισχυρότερα αντιοξειδωτικά, βρίσκεται στα σταυρανθή λαχανικά όπως το μπρόκολο και το λάχανο. Εκτιμήσεις ότι το υπερβολικό οξειδωτικό στρες συμμετέχει εκτός των άλλων και στην παθοφυσιολογία των εγκεφαλικών δυσλειτουργιών, μελέτησαν την χορήγηση της σε άτομα με ΔΑΦ με θετικά αποτελέσματα.
Φλαβονοειδή
Αυτές οι φυσικές ενώσεις που βρίσκονται σε πολλά φρούτα και λαχανικά, μπορεί να έχουν αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες που υποστηρίζουν την υγεία του εγκεφάλου.
Κουρσετίνη
Ισχυρό αντιοξειδωτικό που μπορεί να βοηθήσει στην μείωση του οξειδωτικού στρες και της φλεγμονής.
Ζεαξανθίνη και Λουτεΐνη
Αυτά τα καροτενοειδή είναι γνωστά για την υποστήριξη της υγείας των ματιών και του εγκεφάλου και μπορεί να έχουν οφέλη σε αυτιστικά άτομα.
Καψαΐκίνη
Υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορεί να έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και να βοηθά στην ρύθμιση της νευρολογικής λειτουργίας.
Σελήνιο
Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι το σελήνιο βοηθά στην μείωση του οξειδωτικού στρες και να υποστηρίξει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
Κανναβιδιόλη
Υπάρχουν κάποιες προκαταρκτικές έρευνες που υποδηλώνουν ότι το CBD μπορεί να βοηθήσει στην μείωση της ευερεθιστότητας και του άγχους σε αυτιστικά άτομα.
Δίαιτα γλουτένης και καζεΐνης.
Ερευνητές υποστηρίζουν την υπόθεση ότι ο αυτισμός θα μπορούσε να είναι συνέπεια της δράσης εξωγενών πεπτιδίων τα οποία επηρεάζουν την νευροδιαβίβαση στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα(ΚΝΣ). Πιστεύουν ότι αυτά τα πεπτίδια επιφέρουν αποτελέσματα οπιοειδούς χαρακτήρα και πως μπορούν να έχουν είτε άμεση οπιοειδή δράση είτε να δεσμεύουν τις πεπτιδάσες που διασπούν τα φυσικά οπιοειδή που παράγονται στο ΚΝΣ. Το αποτέλεσμα και στις δύο περιπτώσεις θα είναι το ίδιο. Ο νευρορυθμιστικός ρόλος του ΚΝΣ που φυσιολογικά επιτελείται από φυσικά οπιοειδή πεπτίδια, όπως πχ οι ενδορφίνες, πρέπει να εντείνεται στο βαθμό που οι φυσιολογικές διεργασίες εντός του ΚΝΣ να διαταράσσονται σοβαρά. Η ύπαρξη αυτής της εντατικής οπιοειδούς δραστηριότητας καταλήγει σε διατάραξη πολλών συστημάτων του ΚΝΣ σε διάφορους βαθμούς. Πιστεύουν ότι αυτά τα πεπτίδια προέρχονται από την ατελή διάσπαση κάποιων τροφών και συγκεκριμένα της γλουτένης ( σιτάρι, βρώμη, σίκαλη, κριθάρι) και της καζεΐνης( γαλακτοκομικά προϊόντα). Φυσιολογικά όταν οι πρωτεΐνες διασπώνται στο έντερο σε πεπτίδια και τελικά σε αμινοξέα, ένα μέρος αυτών περνά τον εντερικό φραγμό και ευρίσκεται στο αίμα και ακολούθως ένα μικρότερο ποσοστό περνά τον αιματεγκεφαλικό φραγμό και μόλις βρεθούν στο ΚΝΣ, ρυθμίζουν τη νευροδιαβίβαση. Σε αυτή την φυσιολογική διαδικασία οι ποσότητες τελικά των πεπτιδίων που φθάνουν στον εγκέφαλο είναι ελάχιστες και η επίδραση τους αμελητέα. Όμως αν έχουμε αυξημένα επίπεδα πεπτιδίων στο έντερο, τότε θα περάσουν τελικά τον εντερικό και αιματεγκεφαλικό φραγμό με αποτέλεσμα υψηλή οπιοειδή δραστηριότητα στο ΚΝΣ και δυσλειτουργία.
Αυξημένα επίπεδα πεπτιδίων στο ΚΝΣ υπάρχουν
1) εξαιτίας αστοχίας των ενζυμικών συστημάτων που ευθύνονται για την διάσπαση των πεπτιδίων είτε λόγω γενετικά καθορισμένης ανεπάρκειας των απαιτουμένων ενδοπεπτιδασών, είτε λόγω έλλειψης συμπαραγόντων όπως βιταμινών και ιχνοστοιχείων που χρειάζονται για την δράση των ενζύμων, είτε λόγω ακατάλληλου PH για να δράσουν τα ένζυμα. Συνεπώς θεραπευτικά, απομακρύνουμε τα τοξικά συστατικά με δίαιτα γλουτένης-καζεΐνης, εξασφαλίζουμε επαρκή επίπεδα βιταμινών και μετάλλων, προαγάγουμε την ενζυμική δραστηριότητα με διόρθωση PH (υδροχλωρική τριμεθυλογλυκίνη ελαττώνει το PH), χορηγούμε συμπληρώματα επιπρόσθετων ενζύμων (bromelain και creon), διορθώνουμε την χλωρίδα του εντέρου με έλεγχο λοιμώξεων από candida και αντιμυκητιασικήθεραπεία και απομάκρυνση άλλων παρασίτων. Επίσης μπορούμε να βοηθήσουμε την πέψη και επομένως την διάσπαση των πεπτιδίων χορηγώντας ουσίες όπως η πεψίνη, ένζυμο που διασπά στο στομάχι τις πρωτεΐνες, Φυτική πεψίνη από το φρούτο της παπάγιας (ένζυμο που διασπά στο στομάχι τις πρωτεΐνες, πολύ χρήσιμο σε όσους είναι σε δίαιτα γλουτένης – καζεΐνης) Creon που αποτελείται από παγκρεατικά ένζυμα απαραίτητα για την πέψη, L-γλουταμίνη που ερεθίζει την έκκριση του παγκρέατος και την παραγωγή λαχνών στο έντερο, σεκρετίνη που διεγείρει την πέψη.
2) υπερβολικά διαπερατού εντερικού τοιχώματος λόγω
α) Βλάβης του τοιχώματος από φυσικούς παράγοντες.
β) Ανεπάρκειας του συστήματος φαινυλοθειοτρανσφερασών(PST). Ανεπαρκής θείωση αυξάνει την διαπερατότητα του εντέρου.
γ) Εμβολίων. Η πιθανή δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος των αυτιστικών πιθανόν να δημιουργεί κινδύνους σύμφυτους με τον εμβολιασμό.
δ) Λοίμωξης από Candida. Έχει αναφερθεί ως αιτιολογικός παράγων ή παράγοντας επιδείνωσης συμπτωμάτων.
3) Αυξημένη διαπερατότης αιματεγκεφαλικού φραγμού από
α) εγκεφαλικές κακώσεις,
β) μηνιγγίτιδα-εγγεφαλίτιδα,
γ) ιώσεις,
δ) εμβόλια.
Συνεπώς μείωση στρες και ίσως καθυστέρηση προγραμμάτων εμβολίων.
Η ελεύθερη γλουτένης- καζεΐνης δίαιτα, είναι μια δημοφιλής παρέμβαση σε παιδιά με ΔΑΦ και πολλοί γονείς αναφέρουν βελτίωση των συμπτωμάτων των παιδιών τους. Παιδιά που αναζητούν έντονα προϊόντα που περιέχουν γλουτένη και/ή καζεΐνη και καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες τέτοιων τροφών έχουν και τις μεγαλύτερες πιθανότητες να ωφεληθούν. Η δίαιτα ελεύθερη καζεΐνης απαιτεί ένα μήνα τουλάχιστον για να επιδείξει θετικό αποτέλεσμα ενώ η δίαιτα γλουτένης απαιτεί 3-6 μήνες. Το βασικό μειονέκτημα είναι ότι αποτελούν βασικά συστατικά της σύγχρονης διατροφής και περιέχονται σε πολλά τρόφιμα ώστε είναι δύσκολη η αποφυγή των ουσιών ενώ ταυτόχρονα απαγορεύεται η κατανάλωση τους και στην ελάχιστη ποσότητα.
Η δίαιτα συγκεκριμένων υδατανθράκων(SCD) που περιλαμβάνει υδατάνθρακες μικρότερου μεγέθους (μονοσακχαρίτες) και
Η χορήγηση προβιοτικών θα μειώσει την υπερανάπτυξη της Candida και των βακτηρίων, μειώνεται η δυσαπορρόφηση, η εντερική χλωρίδα εξισορροπείται και το έντερο «θεραπεύεται».
Η αφαίρεση χρωστικών από την διατροφή (φαίνεται ότι η δραστηριότητα των PST αναστέλλεται από τις φαινόλες και επειδή τέτοια συστατικά τυχαίνει και έχουν χρώμα, οι γονείς εμπειρικά έχουν αφαιρέσει τις χρωστικές από το διαιτολόγιο και φαίνεται να βοηθά κυρίως την υπερκινητικότητα των παιδιών τους).
Χορήγηση μεθυλσουλφονυλ-μεθάνης
Άλατα μπάνιου( Epson salts) με κρυστάλλους θειικού μαγνησίου (αυξάνουν τα επίπεδα σουλφατάσης) θα ενισχύσουν την λειτουργικότητα των PST και θα μειωθεί η αυξημένη διαπερατότητα του εντέρου.
Θεραπεία της candida
