Εργοθεραπεία - Atypical Center

ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

“ Εργοθεραπεία είναι η χρήση σκόπιμης δραστηριότητας ή παρέμβασης σχεδιασμένης ώστε να επιτύχει λειτουργικά αποτελέσματα τα οποία προωθούν την υγεία, εμποδίζουν την βλάβη ή αναπηρία και εξελίσσουν βελτιώνουν στηρίζουν ή διατηρούν το υψηλότερο δυνατό επίπεδο ανεξαρτητοποίησης κάθε ατόμου που υποφέρει από τραυματισμό, ασθένεια, γνωστική ανεπάρκεια, ψυχοκοινωνική δυσλειτουργία, νοητική υστέρηση, αναπτυξιακή ή μαθησιακή δυσκολία, σωματική αναπηρία ή άλλη διαταραχή ή κατάσταση. Περιλαμβάνει εκτίμηση μέσω εξειδικευμένης παρατήρησης ή αξιολόγησης μέσω διαχείρισης και ερμηνείας σταθμισμένων ή μη σταθμισμένων τεστ και μετρήσεων ”.
(O.T. Practice for Regulation by A.O.T.A.)

Η εργοθεραπεία λοιπόν είναι η επιστήμη εκείνη που σκοπός της είναι να καταστήσει το άτομο λειτουργικό και ικανό να εκτελέσει όλες τις δραστηριότητες που χρειάζεται στη ζωή του. Η εργοθεραπεία χρησιμοποιεί τη δραστηριότητα θεραπευτικά και μέσω αυτής εκπληρώνει το σκοπό της.

Οι δραστηριότητες που το άτομο καλείται να επιτελέσει στη ζωή του χωρίζονται σε μεγάλες κατηγορίες 3 :

Εργασία σχολείο
Δραστηριότητες καθημερινής ζωής (αυτοεξυπηρέτηση)
Ελεύθερος χρόνος

Παιδιατρική Εργοθεραπεία

Πολλά παιδιά στην Ελλάδα έχουν ανάγκη από ειδική εκπαίδευση για μικρότερα ή μεγαλύτερα διαστήματα. Τα παιδιά αυτά μπορεί να εμφανίζουν κάποια νοητική ή κινητική αναπηρία, να έχουν κάποια ασθένεια, να παρουσιάζουν διαταραχή στην ανάπτυξη ή μαθησιακές δυσκολίες. Η άμεση και ολοκληρωμένη παρέμβαση γι’ αυτό το διάστημα είναι απαραίτητη. Βασικό εργαλείο των εργοθεραπευτών που ασχολούνται με παιδιατρικές υπηρεσίες όπως προαναφέρθηκε είναι η σκόπιμη δραστηριότητα. Η χρήση της δραστηριότητας ως θεραπευτικού μέσου διαχωρίζει την εργοθεραπεία από τις άλλες ειδικότητες. Το παιδί μέσα από τα παιχνίδια που του προσφέρει ο εργοθεραπευτής, μεταξύ άλλων εξερευνά τον κόσμο γύρω του, τα συναισθήματά του, τα χρώματα, τα σχήματα και άλλες βασικές έννοιες. Συγχρόνως μπορεί να βελτιώσει την λεπτή κινητικότητά του χεριού του και τη θέση του σώματός του όταν κάθεται, μαθαίνει να τρώει με επιδεξιότητα, να ντύνεται, να αυτουπηρετείται.

Ποιο συγκεκριμένα η παιδιατρική εργοθεραπεία παρεμβαίνει σε προβλήματα που αφορούν τους βασικούς τομείς της φυσιολογικής ανάπτυξης.

Κινητικός Τομέας σε Παιδιά που:

Υπολείπονται στα στάδια της κινητικής εξέλιξης.
Εμφανίζονται αδέξια σε δραστηριότητες αδρής κίνησης.
Έχουν πρόβλημα με την ισορροπία και πέφτουν εύκολα.
Κουράζονται γρήγορα και δείχνουν λιγότερη ενέργεια από άλλα παιδιά της ηλικίας τους.
Έχουν φτωχή στάση του σώματος, ξαπλώνουν συνέχεια ή βουλιάζουν στην καρέκλα.
Έχουν φτωχό έλεγχο σε λεπτές κινήσεις, δυσκολία να χειριστούν μικρά αντικείμενα, να κρατήσουν μολύβι ή να κόψουν με ψαλίδι.
Δυσκολεύονται να γράφουν, να σχηματίζουν γράμματα ή να τα συνδυάσουν σε λέξεις ή προτάσεις.

Αισθητηριακός Τομέας σε Παιδιά που:

Δείχνουν υπερβολική ευαισθησία στο άγγιγμα, αποτραβιούνται ή αντιδρούν αρνητικά όταν τα κρατάς ή χτυπάς στον ώμο.
Αποφεύγουν με ασυνήθιστο τρόπο δραστηριότητες καθημερινής περιποίησης όπως χτένισμα ή βούρτσισμα δοντιών.
Αποφεύγουν παιχνίδια που απαιτούν έντονη κινητική δραστηριοποίηση δεν τους αρέσει η παιδική χαρά και ενδεχομένως, φοβούνται υπερβολικά μήπως πέσουν.
Είναι υπερβολικά ευαίσθητα στους ήχους ή τους θορύβους.

Συμπεριφοριστικός Τομέας σε Παιδιά που:

Διασπάται εύκολα η προσοχή, η οργάνωση και η συγκέντρωση τους.
Έχουν δυσκολία να μείνουν σε μία θέση και εμφανίζουν διαρκή κινητικότητα και υπερενεργητικότητα.

Τομέας Καθημερινής Ζωής σε Παιδιά που:

Καθυστερούν να αναπτύξουν δραστηριότητες αυτοεξυπηρέτησης (π.χ. φαγητό τουαλέτα), δυσκολεύονται να ντυθούν να κουμπωθούν ή να δέσουν τα κορδόνια.
Έχουν προβλήματα με τη σίτιση (τρώνε ελάχιστα, έχουν πρόβλημα με τη μάσηση, λερώνονται πολύ κατά τη διάρκεια του φαγητού, δυσκολεύονται στη χρήση ποτηριού ή άλλων σκευών).

Η Διαδικασία Παρέμβασης

Η διαδικασία της παρέμβασης της εργοθεραπείας είναι η αξιολόγηση η θέσπιση στόχων, ο σχεδιασμός και η εφαρμογή εξατομικευμένου προγράμματος και οι βασικές αρχές αυτής είναι:

Η θεραπεία είναι εξατομικευμένη (διαφορετική για το κάθε παιδί, σύμφωνα με τις ανάγκες του).
Η θεραπεία είναι ευχάριστη ( το παιδί συμμετέχει στο «παιχνίδι», που επιλέγεται σχεδιάζεται και καθοδηγείται από το θεραπευτή, ώστε να υπηρετεί το θεραπευτικό στόχο).
Η θεραπεία ενεργοποιεί τις αισθήσεις («τόσο ….. όσο» κάθε φορά χρειάζεται, έχοντας πάντα κατά νου την αλληλεπίδραση κίνησης αίσθησης.
Η θεραπεία ωθεί το παιδί να χρησιμοποίησει όλο το δυναμικό του.
Η θεραπεία είναι πάντα δυναμική (ευέλικτη και ευπροσάρμοστη) και αμφίδρομη (ανάμεσα στο παιδί και το θεραπευτή).
Η θεραπεία αυξάνει πάντα την αυτοπεποίθηση (είναι πάντα βασισμένη στις δυνατότητές του και όχι στις αδυναμίες του).

Σύμφωνα με τον Αμερικανικό Σύλλογο Εργοθεραπευτών, πρέπει να αναζητήσετε εργοθεραπευτική αξιολόγηση αν το παιδί σας παρουσιάζει τρεις ή περισσότερες από τις παρακάτω δυσκολίες:

Δεν παίζει με τα παιχνίδια της ηλικίας του. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να σημαίνει ότι το παιδί δεν ενδιαφέρεται γι’ αυτά (επειδή π.χ. αντιμετωπίζει κάποιο ψυχολογικό πρόβλημα) ή ότι δεν τα καταφέρνει (επειδή π.χ. είναι λίγο πιο πίσω αναπτυξιακά σε σχέση με την ηλικία του).
Δυσκολεύεται να αυτοεξυπηρετηθεί. Δεν έχει δηλαδή, ανάλογα με την ηλικία του, τις κατάλληλες δεξιότητες ώστε να φάει μόνο του, να βάλει τα ρούχα ή τα παπούτσια του, να πάει στην τουαλέτα κλπ.
Μοιάζει αδύναμο, έχει δηλαδή ελαττωμένο μυϊκό τόνο. Πρόκειται για ένα παιδί που φαίνεται να μην έχει αντοχή, που είναι χαλαρό – πλαδαρό.
Πέφτει εύκολα κάτω.
«Τρακάρει» πάνω σε άλλους ή σε έπιπλα.
Χτυπάει εύκολα, επειδή δυσκολεύεται να εκτιμήσει τη θέση του σώματός του στο χώρο.
Σπάει συχνά τα παιχνίδια του.
Δεν του αρέσει να πηδάει, να κάνει κούνια.
Δυσκολεύεται να ζωγραφίσει μέσα σε πλαίσιο, να κάνει παζλ ή να κόψει με το ψαλίδι στο νηπιαγωγείο.
Παρουσιάζει καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας του.
Η ομιλία του είναι δυσνόητη και χωρίς σωστή άρθρωση.
Είναι υπερκινητικό και δεν μπορεί να ησυχάσει.
Δεν του αρέσουν οι αγκαλιές, το μπάνιο, το κόψιμο των νυχιών ή το κούρεμα των μαλλιών, ίσως επειδή δεν του αρέσει να το αγγίζουν.