Η αισθητηριακή ολοκλήρωση είναι η ικανότητα να λαμβάνουμε αισθητηριακές πληροφορίες από το περιβάλλον και το σώμα μας και να τις χρησιμοποιούμε για τις καθημερινές λειτουργίες ζωής

Είναι μία φυσιολογική νευρολογική διαδικασία που συμβαίνει στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (Κ.Ν.Σ. )  το οποίο λαμβάνει πληροφορίες από το περιβάλλον και το ανθρώπινο σώμα για να διευκολύνει την επιβίωση του ατόμου, για να βγάζει νόημα από το κόσμο γύρω του και για να αλληλεπιδρά με το περιβάλλον. Συμβαίνει αυτομάτως ενώ το άτομο λαμβάνει αισθητηριακές πληροφορίες μέσω των αισθητήριων υποδοχέων συμπεριλαμβανόμενο το έσω αυτί, το δέρμα, τους μύες και τις αρθρώσεις.

 Ξεκινάει ενδομήτρια και συνεχίζει να αναπτύσσεται καθόλη τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας και να ολοκληρώνεται κυρίως έως την εφηβεία.

• Τα αισθητηριακά συστήματα είναι
• Το αιθουσαίο
• Το σωματοαισθητικό σύστημα ( απτικό και ιδιοδεκτικό ).
• Το ακουστικό σύστημα.
• Τό οπτικό σύστημα
• Το οσφρητικό
• Τα συστήματα αυτά μας επιτρέπουν να αντιλαμβανόμαστε  και να ανταποκρινόμαστε σε διαφορετικά ερεθίσματα  και συντελούν ωστε να έχουμε μια προσαρμοστική και λειτουργική συμπεριφορά.

Η αισθητηριακή δυσλειτουργία ή αισθητηριακή ευαισθησία ή αισθητηριακή διαταραχή, ή διαταραχή της αισθητηριακής ολοκλήρωσης, είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή που  επιφέρει δυσκολίες στην κίνηση, στην επικοινωνία, στη μάθηση, στην προσαρμοστικότητα και συνολικά στην οργάνωση, την κοινωνικοποίηση, στην ανεξαρτητοποίηση και το συναίσθημα του ατόμου.

Κυρίως τα άτομα με αυτισμό και άλλες αναπτυξιακές διαταραχές υποφέρουν από άλλοτε άλλο βαθμό αισθητηριακή δυσλειτουργία και πιθανόν στα επόμενα διαγνωστικά κριτήρια του αυτισμού, να περιλαμβάνονται οι αισθητηριακές δυσκολίες. Είναι σαν να ακούν, βλέπουν, μυρίζουν και αισθάνονται με διαφορετικό τρόπο. Είναι σαν να μην λειτουργούν καλά τα φίλτρα και όλες οι αισθήσεις να βρίσκονται σε διέγερση και να ενοχλούνται απο τα ερεθίσματα.

Μερικά παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, άτομα με εγκεφαλική βλάβη, και κάποια  πρόωρα βρέφη.

Αναφέρονται, μερικές μόνο, συμπεριφορές ατόμων με αισθητηριακή δυσλειτουργία:

Eνόχληση από ωρισμένη υφή ρούχων, από παπούτσια, κάλτσες, ετικέτες ρούχων και λάστιχα. Εκνευρισμός στο κόψιμο ή πλύσιμο των μαλλιών, αποφυγή αγγίγματος από άλλους, περπάτημα στις μύτες των δαχτύλων κ.α.

Η στοματική αμυντικότητα μπορεί να οδηγήσει σε αποφυγή μαλακών και γλυστερών τροφών ένώ άλλοι αποφεύγουν τραχές υφές φαγητών όπως τα δημητριακά. Συμπεριφορές που μπορεί να αναπτυχθούν είτε για να ερεθίσουν είτε για να ηρεμήσουν το απτικό εισερχόμενο, είναι το σπρώξιμο ή τρίψιμο αντικειμένων, τσιμπήματα, τράβηγμα μαλλιών, δαγκώματα κ.α.

Υπερευαισθησία σε συγκεκριμένους ήχους όπως της ηλεκτρικής σκούπας, του μιξερ, οι ήχοι φόντου σε εστιατόρια, πάρτυ και πολυπληθείς καταστάσεις. Πολλά, κυρίως παιδιά, κλειδώνουν το ακουστικό σύστημα για να μην υποφέρουν και συμπεριφέρονται σαν κωφά.

Υπερβολική υπερευαισθησία στο φως κυρίως το έντονο ή αυτό που τρεμοπαίζει, αποφυγή βλεμματικής επαφής και οπτική διάσπαση.

Η θεραπεία αποσκοπεί στην ωρίμανση του ΚΝΣ, ώστε να ρυθμίζονται τα αισθητηριακά συστήματα και να βελτιωθεί η αισθητηριακή επεξεργασία.

Η θεραπεία σχεδιάζεται κατόπιν αξιολόγησης του αισθητηριακού προφίλ του παιδιού, είναι εξατομικευμένη ανάλογα τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε παιδιού, είναι διασκεδαστική και την αντιλαμβάνεται το παιδί σαν παιχνίδι απευθυνόμενο στις δυνατότητες και όχι στις αδυναμίες του παιδιού απευθυνόμενη σε όλα τα αισθητηριακά συστήματα του παιδιού. Χρησιμοποιούνται δραστηριότητες με κούνιες, πατίνια, κεκλιμένα επίπεδα, κ.α.

Οι θεραπευτικές τεχνικές επιφέρουν βελτίωση στην πρόσληψη και επεξεργασία των ερεθισμάτων από το περιβάλλον και το σώμα, με αποτέλεσμα την σημαντική αλλαγή όλου της ανάπτυξης, της προσαρμογης και της επικοινωνίας του αυτιστικού παιδιού. Η θεραπευτική παρέμβαση έχει θεαματικά αποτελέσματα κατά την πρώιμη ηλικία (βρεφική, νηπιακή, παιδική) εξαιτίας της πλαστικότητας του εγκεφάλου.